Ongezouten rapen

Helaas zijn we met de online leesclub alweer aanbeland bij het laatste boek: De Trooster. Het is een schrale troost dat dit boek het beste boek was van de drie die we hebben gelezen.

De Trooster gaat over Jacob, een conciërge in een klooster/retraitecentrum die geboren is met een scheef gezicht en mede daardoor een teruggetrokken bestaan leidt. Hij voert zijn klussen uit en wil van niemand last hebben en niemand tot last zijn. Hij mijdt als het even kan de gasten die het klooster bezoeken tot de beruchte Henry Looman arriveert. Een politicus die wegens een schandaal heeft moeten aftreden en daarom met zichzelf en het geloof in reine wil komen in het klooster waar Jacob werkt. De broeders hebben veel interesse voor deze beroemde gast, maar Jacob wil niets van hem weten. Juist die instelling is wat Jacob aantrekkelijk maakt voor Henry. Die zoekt toenadering tot Jacob door hem te helpen met zijn klussen en belangstelling in de katholieke rituelen te tonen. Langzaam maar zeker bezwijkt ook Jacob voor de charmes van Henry.

Het is niet makkelijk te omschrijven waar De Trooster nu echt over gaat. Ik denk dat iedere lezer er iets anders uithaalt. Ik denk dat het vooral gaat over dat niemand echt graag alleen is. Iedereen is op zoek naar een bepaalde vorm van gezelschap en liefde. Dat verlangen kan echter ook verblinden, het klassieke: liefde maakt blind. Religie speelt ook een grote rol in De Trooster. Vaak staan verhalen over religie me tegen, omdat ik geen bijbelkennis heb. Maar dit boek kun je ook begrijpen zonder die kennis. Mensen vinden doorgaans troost in religie, in dit boek vindt met troost in elkander tegen een religieus decor. Het leest als een trein en alhoewel het geen thriller is, is er wel sprake van een onheilspellende sfeer. Jacob, die een scheef gezicht heeft, het verlaten klooster en Henry die aan het begin van het verhaal over zichzelf zegt dat hij geen goed mens is. Uit ervaring weet ik dat mensen die dat over zichzelf zeggen meestal gelijk hebben. De vermeende slechtheid van Henry hangt steeds als een dreigende donderwolk boven het verhaal.

Wat ik knap vind is dat Gerritsen de zware thema’s die aan bod komen met een zekere luchtigheid heeft beschreven. Zo nu en dan is er sprake van een wrange humor die ik wel kan waarderen. Mede hierdoor, de complexe vriendschap tussen Jacob en Henry en de mystieke sfeer heb ik het boek verslonden. Het was uit voordat ik het doorhad en dat vond ik jammer.

Ik herinner me dat mijn buurkinderen vadertje-en-moedertje speelden, en dan zeiden ze meestal: “En jij was onze hond.” Ik was volmaakt tevreden dat ik überhaupt een rol had.