Ongezouten rapen

“You know, a lot of people nowadays believe they are owed a happy ending.” 

Cijfer: 8

Voor de tweede editie van de Bussumse boekenclub las ik Happiness van Aminatta Forna. Forna, die zelf opgroeide in verschillende landen, laat in Londen mensen met uiteenlopende achtergronden samenkomen.

Synopsis:
Het verhaal begint met een wolvenjager die in 1834 wordt ingehuurd door een boer die een wolf ervan verdenkt zijn schapen te hebben gedood. De jager vindt de wolf, doodt het dier en zijn partner, opdat de inwoners van geen last meer zullen hebben van de ongewenste wezens.

Van de wolf in 1834 gaan we naar een vos die in 2014 de straten van Londen verkent. Jean, een van de hoofdpersonen in dit boek, doet onderzoek naar het gedrag van vossen in steden. Tijdens een van haar vossenjachten loopt ze letterlijk de imposante Atilla, een Ghanese psychiater, tegen het lijf die in Londen is voor een conferentie over trauma. De levens van de twee raken met elkaar verweven, doordat het neefje van Atilla na een ongelukkige samenloop van omstandigheden zoek is geraakt. Jean vermoedt dat het jongetje zich, net als een vos, schuilhoudt in de hoofdstad. Zij zet haar kennis over de stad in om hem te vinden. Tijdens hun zoektocht worden Atilla en Jean bijgestaan door verschillende mensen: twee straatvegers, een hotelportier, een levend standbeeld en een parkeerbeheerder. Allemaal naar Londen gekomen om de verschrikkelijke situatie in hun geboorteland te ontvluchten in de hoop op een beter, rustiger leven.

Thema
Naast het belangrijkste verhaal van de zoektocht naar Atilla’s neefje slaat het verhaal regelmatig zijstraatjes in. Zo ontstaat er een rijk web aan verhalen die gaan over natuur, liefde, verlies, trauma en de angst voor nieuwkomers. De roman staat bol van de dierensymboliek. Overal waar Jean gaat, is leven te zien. Forna weet dat op een natuurlijke manier in het verhaal te plaatsen, zonder dat het geforceerd overkomt.

Waarom ik dit boek zo goed vind is dat er voor iedereen wat in zit. Voor mij ging het boek over vrijheid en hoe we die vrijheid als mensen interpreteren en creëren voor onszelf. Daarnaast zag ik ook dat die vrijheid of het gebrek ervan een rol speelde in relaties. Beide hoofdpersonen zijn single na een lange relatie en ze zijn terughoudend in het openen van een nieuw romantisch hoofdstuk. De liefde kan bevrijdend, maar ook beklemmend zijn. Ik zag daarin een parallel met de proloog waarin de wolvenjager de vrouwtjeswolf neerschiet, zodra zij uit haar hol komt om haar vermiste partner te zoeken.

Vossen
Persoonlijk vind ik het fijn als een boek me nieuwe dingen leert. In dit geval leerde ik veel over wolven en waarom de dieren hun leefgebied steeds meer verplaatsen naar geürbaniseerde gebieden. In Londen zijn er kennelijk tienduizend vossen. Hoe zit dat eigenlijk in Amsterdam? Dat lijkt enigszins mee te vallen: de laatste berichten over vossen in Amsterdam stammen uit 2017. Het boek bevat ook veel filosofische passages over trauma, verlies en geluk. Voor mij was dat het minst interessante van het boek, omdat die taai waren om door te komen. Maar de kern van de boodschap was helder: niet iedereen die te maken krijgt met trauma, wordt daardoor getekend. Soms staan mensen juist gelukkiger of hoopvoller in het leven na een trauma.

Een vrouw in de boekenclub beaamde dit. Zij was jong toen ze kanker kreeg en is daar gelukkig van genezen. Ze zegt dat ze nu veel meer geniet van het leven en dat ze zich over het algemeen minder druk maakt.

Happiness is het lezen waard als de volgende dingen kunt waarderen:

• Filosofie
• Natuur en dieren
• Verhalen over migranten en hun achtergrond
• Een boek dat je dichtslaat met een glimlach
• Een simpel plot en diverse nevenplots met flashbacks
• Een toegankelijke schrijfstijl, met hier en daar een complexe structuur of mooie vergelijking