Terwijl de Amerikaan zijn Amerikaanse belasting aan het regelen is, zit ik tegenover hem aardappelen te schillen.
Ik realiseer me dat ik bijna nooit meer aardappelen schil. In de eerste plaats, omdat ik nauwelijks nog aardappelen eet met het avondeten en in de tweede plaats, omdat je ze tegenwoordig geschild en al in de supermarkt kan kopen.
Het feit dat ik nu hoogzwanger aardappelen zit te schillen aan de keukentafel doet me denken aan mijn moeder. Die in mijn vroege herinneringen de godganse dag aardappelen aan het schillen was. Want aardappelen aten we vaak: in een stamppot, naast een slavink, geprakt met jus, een gehaktbal erop, snijbonen ernaast en gehusseld met rode bieten, een dag oud opgebakken in de koekenpan en niet te vergeten vermomd in een gefrituurde jas.
De aardappel beleefde tot de jaren ‘ 60 zijn hoogtijdagen: de Nederlander at toen gemiddeld 130 kilo aardappelen per jaar. Maar de aardappel moest het in de jaren daarna opnemen tegen rijst, pasta, quinoa, couscous en al die andere ongein. Daardoor consumeert de Nederlander nu nog maar 26 kilo aardappelen per jaar. De populariteit van de pieper is het grootst onder bejaarde mannen (71-91), zij eten nog ruim 38 kilo aardappelen per jaar. Sowieso zijn mannen meer fan van de aardappel dan vrouwen. Over het algemeen geldt: hoe ouder hoe vaker de aardappel op tafel komt. Ook interessant: de aardappel is geen voer voor de knappe koppen van ons land. Met name laagopgeleide mensen weten raad met de aardappel. En dat zorgt er weer voor dat er in de steden, waar over het algemeen meer hoogopgeleiden wonen, minder aardappelen worden gegeten (zie de wateetnederland voor meer info).
Wordt de aardappel op deze manier ten gronde gebracht? Dat zeker niet. De aardappelconsumptie zal in West-Europa stagneren of zelfs dalen, maar in China en India is de aardappel booming business. Daar neemt de groei fors toe. Met name de bevroren variant doet het goed in India, het blijkt dat men naast curry en koe lo yoek ook graag een patatje eet in Azië. Misschien dat de tafelaardappel zoals mijn moeder die altijd bereidde langzaam van het toneel verdwijnt, maar in niet-Westerse landen begint men nu pas fastfood te ontdekken en daar hoort nu eenmaal patatje bij. Ook in Nederland zal de aardappel bestaansrecht hebben, de friet- en chipsconsumptie levert daar nog steeds een belangrijke bijdrage aan.
Al met al is het dus niet vreemd dat ik weinig aardappelen eet: ik ben een vrouw van 34, hoogopgeleid en woonachtig in de Randstad. Toen ik naar Amsterdam verhuisde, had ik het helemaal gehad met de aardappel en wilde ik vooral exotische gerechten koken. Die bij aanvang van mijn zelfstandigheid vooral uit pakjes van Knorr kwamen (en Knorr is onderdeel van Unilever, een Nederlands bedrijf, dus zo exotisch was dat niet). Maar zelden kookte ik traditioneel een AGV’tje en zo is het nu nog steeds. Maar vanavond krijgt de aardappel weer de kans om te shinen: in een oer-Hollandse zuurkool stamppot.
Ongezouten rapen 