Ongezouten rapen

Op aanraden van iemand op Facebook heb ik net drie afleveringen van Rita gekeken. Een Deense serie over een docente die allesbehalve perfect is.

Ze rookt op de toiletten van de school, ze heeft seks met de directeur en ze heeft lak aan discretie. Tijdens de les noemt ze man en paard  door het over neuken te hebben en ze zegt eerlijk tegen haar leerlingen dat ze hen irritant vindt. Haar eerlijkheid, soms verward met botheid, is een doorn in het oog van veel van haar collega’s. Wanneer ze tegen een ijverige leerlinge zegt: “Je bent net een vrouw van 40, geen wonder dat niemand je moet.” Dient het kind haar van repliek met: “En jij gedraagt je als een meisje van 14, geen wonder dat de volwassen je niet moeten.”

Eigenlijk kun je het als docent nooit goed doen. Je probeert te hip te zijn, je bent te saai of je bent te oud. Hoe vaak ik mezelf wel niet moest verantwoorden over mijn kleding of openheid tijdens de lessen. Ook oud-collega J. die ook altijd hooggehakt en met kekke haarkleurtjes voor de klas staat, heeft daarmee te kampen gehad. Een oud leidinggevende zei ooit :”Je bent je er wel van bewust hoe je je kleedt?” Nee, ik heb echt geen idee wat ik aan heb en wat mensen daarvan vinden. Ik sta ’s morgens voor de kast en denk dat ik een degelijke pantalon aan heb met daarboven een verwelkt shirtje met bloemtjespatroon van de H&M en goedkope, maar comfortabele flatjes die inmiddels compleet vervormd zijn door mijn eeltbonken en dan kom ik op school en dan draag ik opeens een vintage jurk die strak om mijn bovenlijf zit en 12 cm hoge hakken. Natuurlijk, ben ik me ervan bewust wat ik aan heb, idioot. Alleen mannen kunnen dit soort vragen stellen.

Een andere collega kwam eens bij de koffieautomaat staan en bekeek me ongegeneerd van top tot teen. “Zo…dat doe jij zeker voor de leerlingen, je zo kleden?” Ik weet niet precies wat die collega dacht dat de leerlingen leuk vinden, maar mijn kledingstijl vinden ze zeker niet leuk. Ze moesten een keer een enquête invullen over mijn lessen en de laatste vraag was: heb je nog tips? Eén van de leerlingen had Abercrombie & Fitch opgeschreven. Het is nooit ook maar een seconde in mijn hoofd opgekomen dat die leerlingen wild zouden worden van mijn naar vintage riekende bloemetjesgewaden. En als ze dat wel werden, vind ik dat alleen maar leuk voor hen én de vintage industrie.

En dan was het er nog een probleem van de openheid en eerlijkheid. Wat bespreek je wel en niet in de klas? Vertel je je leerlingen over je liefdesleven? Ik vind dat een docent niet alleen maar zijn vak doceert. Een docent bereidt de leerlingen voor op het leven dat komen gaat. En ik weet niet hoe het bij jullie zit, maar mijn liefdesleven komt zo’n beetje op de eerste plaats. Het zou dus heel gek zijn als ik bij die leerlingen doe alsof dat niet bestaat. En ik weet zeker dat als ik mijn leerlingen, die iets meer van mij weten dan anderen, over tien jaar weer spreek dat ze zouden zeggen: “En mevrouw, heeft u uw ex in Amerika nou al eens teruggepakt en hoe is het met die gast met die mooie auto?” No way dat ze zullen zeggen “Mevrouw, weet u, toen ik begon met werken bij bedrijf X had ik echt wat aan uw uitleg over de spelling van de tegenwoordige tijd.” En dat zal ik me ook van hen herinneren niet de dingen die ze in mijn les deden, maar daarbuiten: de leerlingen van wie haar vriendje in de bak zat, de leerlingen die liever bij haar vriendje zat dan thuis, omdat het thuis niet gezellig was, de jongen die zijn huis bijna in de fik zette, het meisje dat een taart voor me meenam naar de les, het meisje dat zei dat ik haar grote voorbeeld was en de jongen die me achterop zijn fiets nam toen ik een station te ver was doorgereden. Ik mis het onderwijs (soms), maar deze zomer heb ik in ieder geval Rita op Netflix.