Ongezouten rapen

When you don’t have money, the problem is food. When you have money it’s sex. When you have both it’s health.

Cijfer: 9

Ik weet niet waar ik moet beginnen met het schrijven van een recensie over dit boek. Maar laat ik vooropstellen dat het geweldig is.

Een maand geleden vertelde ik tegen een collega dat ik in februari naar Dublin zou gaan. Ik vertelde hem ook dat ik net begonnen was aan het boek Clan of the cave bear waarop hij nogal afwijzend reageerde. Hij vond dat ik op zijn minst Ierse literatuur tot me moest nemen, maar raadde me Ulysses van James Joyce af. Ik zocht dus op internet naar het perfecte boek om mijn reis naar Dublin in te leiden en kwam uiteindelijk op The Ginger Man. Aangezien het die dag internationale roodharigen dag was, besloot ik dat boek te lezen.

The Ginger Man gaat over Sebastian Balve Dangerfield (overigens vind ik Sebastian een prachtige naam, klinkt zowel in het Nederlands als Engels (Sebestjen) degelijk) een jonge Amerikaan die na de Tweede Wereldoorlog naar Dublin is verhuisd om daar rechten te studeren aan Trinity college. Sebastian lijkt van goede komaf te zijn, maar doordat zijn familie ietwat teleurgesteld in hem is, is hij te trots om zijn ouders om geld te vragen waardoor hij geen cent te makken heeft. Dat is best lastig aangezien hij wel een vrouw en kind heeft om voor te zorgen en zichzelf nog altijd een rijk man waant. In zijn vrouw Marion dacht hij het ticket naar rijkdom te hebben gevonden, maar dat plan pakte ook niet uit zoals Sebastian had gehoopt. Vlak voor hun huwelijk bleek de vader van Marion failliet te zijn gegaan en zag Sebastian een rijkeluisleventje aan zich voorbijgaan. Sindsdien slijt hij zijn dagen rondom, maar vooral niet in Trinitiy college, in bars en public houses en droomt hij over rijk zijn en seks.

Dit boek draait niet om een ingewikkeld plot. Je volgt simpelweg Sebastians uitzichtloze pad naar het rijke leven waarvan hij denkt dat het hem elk moment toegeworpen gaat worden. En alhoewel het verhaal regelmatig in herhaling valt, is het zo scherp en grappig geschreven dat het niet verveelt. Een aantal thema’s komen steeds naar voren: drank, vrouwen en geld.

Drank
De transformatie van een nuchtere Sebastian naar een dronken is goed te merken aan de schrijfstijl van Donleavy. Wanneer Sebastian nuchter is, beleven we alles met hem mee en lijkt er sprak te zijn van enige rationaliteit. Zodra Dangerfield een borrel op heeft, verzinkt hij in gedachten en hangt hij de meest bizarre verhalen op over vrouwen die hij heeft gescoord en avonturen die hij heeft meegemaakt. En alhoewel het boek vanuit het alwetende vertelperspectief is geschreven, missen er soms delen die Sebastian niet kan of wil vertellen. Wanneer Sebastian het beetje geld dat hij heeft weer eens uit wil geven aan drank heb je zin om het boek in te kruipen en die fles uit zijn handen te slaan. Het frustreert mateloos dat hij steeds de verkeerde keuzes maakt.

Vrouwen
Sebastian is niet erg content met zijn vrouw en kind. Hij kijkt niet of nauwelijks naar ze om en toont geen greintje affectie.

“We need a nurse for baby to wheel her around some public park where I can’t hear the squeals. Or maybe the two of you will get killed in a train wreck and your father foot the bill for the burial.” 

Hij ziet echter ook de mogelijkheden van het hebben van kinderen. Wanneer hij met zijn dochter in het park zit, ziet hij vrouwen geïnteresseerd kijken.

“Children are good advertising. Shows them the end product, the thing you do it for.”

Sebastian is altijd op zoek naar vrouwelijk schoon. Het feit dat hij getrouwd is, lijkt hem daarbij niet te hinderen. Hij beschrijft de lichamen van zijn vrouwen op een opmerkelijke wijze. Ziet ook de schoonheid in de afwijkingen. Zo beschrijft hij dat zijn vrouw na de bevalling van hun dochter flink veel haar op haar tepels heeft gekregen en noemt haar in gedachten dan ook “Marion with your hairy nipples.”. Ook krijgt hij een relatie met Mary die heeft enorme borsten die hij met pompoenen vergelijkt.

Veel vrouwen hebben dit boek weggelegd vanwege het vrouwonvriendelijke karakter. Het is waar dat Sebastian zijn vriendinnen niet erg respectvol behandeld. Hij bedrijft de liefde met ze en laat daarna nooit meer wat van zich horen, hij teert op hun zak en hij is gewelddadig als ze iets doen wat hem niet zint. Ik had daar geen problemen mee. Dangerfield is een eersteklas hufter, maar dat is hij tegen iedereen.

Geld
Sebastians zelfbeeld is niet helemaal up-to-date zo waant hij zichzelf nog steeds een respectabel rijk man, terwijl hij betrokken is bij bargevechten en nooit ergens een rekening betaalt.

“I cannot tolerate economic cripplles and I do not like those who were once rich.”

Wellicht omdat hij zelf tot die categorie behoort. Werk dat is iets wat Sebastian wel kent, maar op de een of andere manier denkt hij er niet aan om zelf te gaan werken. Een rijke vrouw of een erfenis is voor hem de manier om aan zijn geld te komen.

Sebastians obsessie met de rijken drijft het regelmatig tot waanzin. Hij heeft geen geld om een schone onderbroek te kopen en hij scheurt gordijnen aan flarden om zo een sjaaltje te creëren. Hij leent blousejes en sieraden van de vrouwen om hem heen om zo maar de indruk te wekken dat hij geld heeft.

Schrijfstijl
Alhoewel Sebastian natuurlijk een klootzak is, is hij (of eigenlijk Donleavy) grappig en komt hij met gevatte en slimme opmerkingen. Donleavy probeert niet overdreven poëtisch te zijn, maar hij geeft blijk van een onorthodoxe denkwijze en dat maakte Sebastian een amusant personage. Ook erkent Sebastian het bestaan van navelpluis waar ik een groot liefhebber van ben. Navelpluis is grappig. Hoe komt het daar? Waar bestaat het uit? Anyway, dat is materiaal voor een aparte blog denk ik.

“Sebastian stripping and sitting naked on the edge of the bed, taing white fluff out of the navel (navelpluis!!!!), and doubling himself, plucking the congealed dirt from between his toes. 
“Sebastian, I wish you’d take a bath.”
“Kills the personality.”

Ook de seksscenes zijn verrassend beschreven:

“Throat of birth weeping. Kiss all the tears away. All gone. You’ve been lonely in the dark.”

Conclusie
Wat me verder bevalt aan het boek is dat het absoluut niet romantisch is. Het verheerlijkt het leven niet. Het is vooral een grote bak ellende waar Sebastian in dobbert en ik vind het heerlijk om even niet deel te zijn van een wereld waarin iedereen het perfect voor elkaar heeft. Ik heb hardop gelachen om de gedachtegang van Sebastian. Ook zijn vriend Kenneth O’ Keefe verdient een eervolle vermelding. O’Keefe is nog steeds maagd en doet er alles aan om dat probleem te verhelpen. Uit wanhoop bekeert hij zich tot het homoschap. Maar ook daar komt hij later op terug:

“I have abandoned homosexuality for it has only complicated my life further. I have been satisfying myself by hand as usual but find it very boring. However, I had written what I called ‘A Beginners Guide to Masturbation’ in Greek to add sophistication, but gave it up in despair.”

ge-ni-aal.