Ongezouten rapen

Cijfer: 3

Uitdaging
Vier maanden heeft het lezen van de Fifty Shades  trilogie van mijn kostbare tijd opgeëist. Terwijl ik een bezoek bracht aan een goede vriendin viel mijn oog op het gehele oeuvre van E.L. James dat schaamteloos in haar boekenkast stond. Ik was enigszins verrast, “lees jij die veredelde bouquetroman ook al?” Maar ze verzekerde me dat het best de moeite waard was en daagde me uit het eerste deel te lezen. Nieuwsgierig naar de hype die rondom de trilogie was ontstaan en de behoefte mee te kunnen praten over de nieuwe Harry Potter voor volwassenen, nam ik haar uitdaging aan.

Boekenbocht
Zelfs de huishoudbeurs wist niet zoveel bezoekers(246.998) te trekken in 2012 dan het eerste deel van 50 Shades (664.557). Natuurlijk siert het de literaire liefhebbers en taalwetenschappers om dit boek te bestempelen als boekenbocht van de onderste plank. Maar een boek dat zoveel mensen weer heeft verzoend met het lezen, kan niet alleen maar slecht zijn, of toch wel?

Christacia
Het boek wordt gehyped vanwege de kinky seksscenes, een effectieve marketingstunt, maar eenmaal begonnen met lezen en de vibrator binnen handbereik, valt het met die opwindendheid allemaal wel mee. Ja, Christian, man van de vijftig tinten, houdt er wat dominante voorkeuren op na en ja, de recent ontmaagde Anastacia laat zich gewillig inwijden in Christians wereldje, maar de manier waarop dit allemaal gebeurt is niet bepaald realistisch te noemen; alhoewel er van alles gaande is in de wereld van Christacia zoals, stalkerige ex-vriendinnen met moordneigingen, handtastelijke bazen en wraakzuchtige acties, hebben ze altijd zin in en tijd voor seks. De twee doen het gemiddeld zo’n vier keer per dag. Zonder enig voorspel, want, Anastacia ‘is always so ready’ voor Christian, ramt de beste man (die uiteraard rijkelijk bedeeld is) hem er te pas en te onpas in. Dit duurt tamelijk kort en afgezien van een incidentele locatiewissel verandert er weinig aan het repertoire dat ze opvoeren: ze kussen heftig, hij floept haar tiet uit haar bh, zuigt aan haar tepels, legt zijn hand om haar sekse, propt even zijn vingers er in totdat ze hem smeekt haar te nemen en dan ‘vult hij haar helemaal’.
Zo nu en dan voegen ze daar een kinky element aan toe zoals het vastbinden van ledematen, maar gezien de waardeloze schrijfstijl van E.L. James is er alsnog geen touw aan vast te knopen hoe Anastacia nu vastgebonden is.

Leugen
Dat bovenstaande een inspiratiebron vormt voor menig libellelezer of zelfbewuste hipster is enigszins te begrijpen. Dit is met name te danken aan de hoofdpersoon Anastacia die net als Bella Swan uit de Twilightreeks (waar ze losjes op gebaseerd is) een blauwdruk van een vrouw is. Ze moet zogenaamd overkomen als een ‘sterke’ vrouw, maar ondertussen zegt ze ja en amen op alles wat Christian van haar vraagt. Ze heeft nergens een uitgesproken mening over, denkt veel na, maar komt nooit tot een besluit. Haar karakter is allerliefst, niemand zal haar haten en ze omschrijft zichzelf als een gemiddelde vrouw. Tja, wie kan zich niet identificeren met deze glimp van universele vrouwelijkheid? Een gemiddelde vrouw die een bovengemiddelde man aan de haak slaat, is dat niet de stiekeme droom van bijna alle vrouwen? En als we dan niet zo gezegend zijn en de beschikking hebben over Jan Modaal, zou het dan niet fijn zijn als hij je verrast met een helikoptervlucht, een nieuwe Audi of een speciaal voor jou georganiseerde surpriseparty? Christacia is wederom de belichaming van de leugen dat de liefde heet. En het wordt ons al decennia door verschillende media verteld, we trappen er ook nu weer in.

Niet veel
Ik las de Nederlandse vertaling van het eerste deel en moest constateren dat de vertaling een aanfluiting was. Het verhaal was opgebouwd uit korte zinnen die zichzelf schaamteloos herhaalden, vaak nog op dezelfde bladzijde. Daarnaast waren er een aantal zinnen grammaticaal incorrect. Het tweede en derde deel heb ik dus maar in het Engels gelezen en alhoewel de zinnen beter op elkaar aansloten, was het probleem met de beperkte woordenschat en dito beschrijvingen nog steeds aanwezig. Enigszins ook wel logisch: op hoeveel verschillende manieren kun je penetratie erotisch beschrijven? E.L James zou de vraag in ieder geval beantwoorden met: “Niet veel.”

Langgerekt Hollywoodeinde
Qua verhaal was het eerste deel van de trilogie het meest interessant. James doet haar best om een mysterie rond Christian te creëren en dat werkt aanmoedigend. Ik was best nieuwsgierig naar zijn geheim (alhoewel er wereldwijd al een dikke vette spoiler verspreid was) en wilde rap doorlezen naar het gedeelte dat ze elkaar eindelijk zouden kussen. Het tweede is een tergend langzame poging de innerlijke strijd van Anastacia uit te diepen en de geheimen van Christian te onthullen. Het las ontzettend traag en is daarmee het boek waar ik het langst over heb gedaan. In het derde deel experimenteert James warempel met wat verschillende schrijftechnieken; een flashbackje hier een wisseling van perspectief daar. Die wisseling van perspectief is overigens het hoogtepunt van alle drie boeken tezamen, maar aan het verhaal voegt het niets toe. Uiteindelijk is het derde boek niets meer dan een langgerekt Hollywoodeinde zonder onaangename verrassingen.

Christacia bevrijd van de spoken uit Christians jeugd, ik bevrijd van meer dan 1500 pagina’s abominabel schrijfwerk. Nu van de rode kamer van pijn op naar de Donkere kamer van Damokles.