Ongezouten rapen

 Cijfer: 6,5

” Doodeng, huiveringwekkend, onheilspellend en beklemmend.” Met die woorden schreef de Nederlandse pers over de polderthriller Nacht over Westwoud. Op aanraden van een collega had ik dit boek dan ook besteld en de kritieken waren veelbelovend. Het probleem daarmee is dat je (te) hoge verwachtingen van een boek kunt krijgen en dat ging in mijn geval zeker op.

Dokter Levi Levi heeft nooit een eigen praktijk gehad, wilde hij niet. Hij koos voor een nomadenbestaan als huisarts en hopt van praktijk naar praktijk om daar de vaste huisarts te vervangen tijdens ziekte of vakantie. Ditmaal heeft Levi zich verbonden aan de praktijk van dokter Simons in Westwoud (Westwoud bestaat echt, het is een gehucht met 1300 inwoners in Noord-Holland). Zodra Levi het middeleeuws aandoende dorp binnenrijdt, is hij getuige van een donkere en onvriendelijke sfeer. Die nare sfeer wordt voornamelijk uitgelokt door het naderende Offerfeest. Niet dat er veel moslims in Westwoud wonen, maar de gelovigen uit de stad komen ieder jaar naar Westwoud om de schapen van boer Lamberts op rituele wijze te slachten. Veel inwoners, behelave Lamberts, vinden dat er een einde moet komen aan dit slachttoerisme. De spanningen in het dorp lopen steeds hoger op en Illias, de Turkse-Duitse assistent  van veearts Lidie Lamberts, lijkt hier de dupe van te worden.
Nacht over Westwoud gaat niet primair over gebeurtenissen, het gaat over een onheilspellende dorpse mentaliteit. De beklemmendheid is dus vooral te vinden in de karakters van de personages en de omschrijvingen van het dorp zelf.

Is hetgeen wat hier beklemmend wordt genoemd kenmerkend voor een gemiddeld Noord-Hollands dorp? Naturulijk niet. Ik heb tot mijn negentiende in een Noord-Hollands dorp gewoond en herken de omschrijving van Westwoud niet als zodanig. Wel onderschrijf ik het eenkennige karakter van dorpelingen en stereotype rollen die zij kunnen aannemen. Ik ken bijvoorbeeld mensen uit het dorp die er blind vanuit gaan dat alle moslims hun vrouwen slaan. Maar de aggressiviteit en woede is natuurlijk toegevoegd om het verhaal wat smeuiger te maken.

Echt spannend kan ik Nacht over Westwoud niet noemen. Misschien dat er valse verwachtingen waren geschept door de kritieken. Misschien ging ik uit van een thriller in plaats van een literaire roman. Hoe dan ook, het boek viel tegen. Ten eerste omdat er niets gebeurt, het blijft wachten op die ene gebeurtenis. En als die gebeurtenis zich aan het einde van het boek voordoet, is het te laat. Andere lezers zullen dit wellicht als een krachtige opbouw zien, ik vind het vervelend. Daarbij komt dat alle karakters in hun stereotype rol blijven, dat is wat betreft de bijfiguren erg vermakelijk, maar ook de hoofdpersoon blijft de belichaming van een egoistische stadsman met familieproblemen. Over de achtergrond van Levi had veel meer verteld kunnen worden. De uitstapjes naar de geschiedenis van Levi’s vader zijn wel interessant en geven de lezer stof tot nadenken over het hoe en waarom Levi is zo is geworden.

Het boek oogt redelijk dik, maar schijn bedriegt. Het lettertype is prima geschikt voor een beginnende AVI lezer en er zijn enorme marges gehanteerd. Laatst las ik een interview waarin werd gezegd dat boeken express dikker worden gemaakt, omdat de koper denkt meer waard voor zijn geld te krijgen. Ik denk dat deze uitspraak zeker opgaat voor Nacht over Westwoud, want de inhoud van 283 pagina’s kan makkelijk in 140 pagina’s worden gepropt. Nacht over Westwoud is geen draak van een boek, voor een literaire thriller is het best aardig en onderschrijf ik alle woorden die ik noemde aan het begin van deze tekst, maar dan wel met het woord ‘ingetogen’ ervoor.