Ongezouten rapen

Cijfer: 8

Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben veel mensen de meest verschrikkelijke dingen moeten doen om te kunnen overleven. Zo ook Anna, de hoofdpersoon in dit boek. Bezwangerd door een joodse huisarts vlucht ze naar de plaatselijke bakkerijk om daar te werken en uiteindelijk te bevallen voor haar dochter Trudy. In het heden in Anna inmiddels bejaard en haar dochter Trudy weet niet beter dan dat de Amerikaanse Jack haar vader is. Maar een oude zwart-wit foto waarop haar moeder en zij samen met een SS-officier staan afgebeeld, doet haar vermoeden dat Jack niet naar echte vader is. Een zoektocht in het heden en verleden begint.

Het familieportret wordt door critici vergeleken met Haar naam was Sarah van Tatiana de Rosnay. Ik begrijp de vergelijking, omdat beide boeken over een zoektocht in en naar het verleden gaan. Het positieve verschil is echter dat dit verhaal veel dichter bij het heden staat, omdat de hoofdpersonen uit het verleden beiden nog leven. Dat geeft het verhaal meer belang. De lezer heeft een reden om te willen weten wat er in het verleden is gebeurd, omdat de hoofdpersonen zo dicht bij hem staan.

Het verhaal is boeiend en meeslepend. Zowel Anna en Trudy zijn geen warme, of op zijn Nederlands: gezellige, vrouwen. De afstandelijkheid van Anna kennen we misschien van een opa of oma in onze directe omgeving die de oorlog heeft meegemaakt. Een zeer treffende karakterstudie. De ontwikkeling van de plot is niet bijster verrassend, maar het verhaal heeft voldoende om het lijf om interessant te blijven. Misschien ook omdat het vanuit een vrouwelijk perspectief is geschreven. Ik ben benieuwd of het boek daardoor minder toegankelijk wordt voor mannen.
Het einde van het boek is zeer sterk, minder Amerikaans dat ik vermoedde, het levert veel stof tot nadenken over de gebeurtenissen in het boek en de karakters. Ook staan er achterin het boek een aantal leesvragen die bijvoorbeeld kunnen worden ingezet bij een leesclub (leuk bedacht!).

Het minpunt van dit verhaal is de soms wollige schrijfstijl. Er waren passages waarin een halve bladzijde werd gebruikt om door middel van beeldspraak en vergelijkingen een landschap te beschrijven. Op dat soort momenten maakte ik graag gebruik van mijn recht als lezer om die bladzijde over te slaan. Ik ben een snelle en concrete lezer. Ik wil in een zo kort mogelijk tijdsbestek het verhaal tot me nemen.

Het familieportret lijkt in eerste instantie een vrouwenroman die naweent over de vervlogen tijden, maar het is meer dan dat. En dat maakt het boek zeker de moeite waard om te lezen.